-
Đang online:
1
-
Hôm nay:
1
-
Trong tuần:
1
-
Tất cả:
1
|
|
01/07/2025
IOC - Trung tâm điều hành thông minh và những điều cần biết
Những năm gần đây, Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố trong cả nước đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của chính quyền, hướng tới xây dựng chính phủ điện tử. Rất nhiều tỉnh thành đang trong quá trình xây dựng đề án đô thị thông minh, trong đó, trung tâm điều hành thông minh (Intelligent Operation Center - IOC) là một mục tiêu quan trọng nhằm phục vụ sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các tỉnh, thành phố.
Đô thị thông minh đang trở thành tương lai của các thành phố - Đây là xu hướng phát triển tất yếu trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0, nơi công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn được ứng dụng rộng rãi trong quản lý, điều hành của chính quyền, cũng như trong vận hành hạ tầng đô thị, phục vụ mọi lĩnh vực từ sản xuất, kinh doanh đến đời sống hằng ngày của người dân. Trong xu thế đó, IOC đóng vai trò then chốt trong sự chuyển đổi này. Nhờ sự tích hợp của các công nghệ tiên tiến, IOC mang lại sự hiệu quả vượt trội trong quản lý đô thị và nâng cao chất lượng cuộc sống của cư dân.
IOC là hệ thống tích hợp công nghệ tiên tiến để giám sát, quản lý và điều hành các hoạt động của đô thị hoặc tổ chức. IOC thu thập và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, giúp đưa ra các quyết định quản lý và điều hành một cách nhanh chóng và hiệu quả. Hệ thống này không chỉ đưa ra phản ứng kịp thời trong các tình huống khẩn cấp mà còn tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Về bản chất, IOC sẽ cần tích hợp tới các giải pháp công nghệ số, kết nối các nguồn thông tin, dữ liệu của địa phương trên tất cả các lĩnh vực để có thể cung cấp các năng lực: Giám sát theo thời gian thực - Báo cáo và theo dõi các sự việc, sự cố; phát hiện và báo cáo về tình huống; Tích hợp dữ liệu, kết nối, chia sẻ, hỗ trợ tạo và sử dụng các quy trình phối hợp, quy trình vận hành tiêu chuẩn (Standard Operating Procedures - SOPs); Quản lý các nguồn lực, tài sản và cung cấp dữ liệu mở; Đánh giá và hiển thị chỉ số hiệu năng thực hiện (chỉ số KPI); Cung cấp các điểm kết nối đến các hệ thống hiện hữu và tương lai; Giao tiếp với công dân, cung cấp giao diện dễ sử dụng cho nhiều cấp người dùng và Giám sát bảo mật và đảm bảo an toàn thông tin, quản lý thông tin mạng xã hội.
Trung tâm IOC TP Vinh
Nguyên lý hoạt động
Nguyên lý hoạt động của IOC là Thu thập dữ liệu - Truyền dữ liệu - Xử lý và phân tích dữ liệu - Hiển thị thông tin - Ra quyết định và hành động.
Theo đó, Hệ thống IOC bắt đầu bằng việc thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như cảm biến IoT, camera giám sát và các thiết bị di động. Những cảm biến này có chức năng đo lường các thông số môi trường, lưu lượng giao thông, mức độ an ninh và nhiều yếu tố khác trong thành phố.
Dữ liệu thu thập được truyền qua các mạng truyền thông không dây và có dây đến trung tâm IOC. Mạng lưới truyền thông đảm bảo dữ liệu được truyền tải nhanh chóng và liên tục từ các nguồn đến hệ thống xử lý.
Tại trung tâm IOC, dữ liệu được xử lý và phân tích bằng công nghệ phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics), trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (Machine Learning). Quá trình này giúp phát hiện và dự đoán các vấn đề phát sinh, từ đó cung cấp thông tin chi tiết và hữu ích.
Thông tin và dữ liệu đã qua xử lý được hiển thị trực quan trên các bảng điều khiển (dashboards) và hệ thống báo cáo. Các bảng điều khiển này cung cấp cái nhìn tổng quan về tình trạng hiện tại của thành phố, giúp người quản lý dễ dàng theo dõi và hiểu rõ tình hình.
Dựa trên thông tin và phân tích đã có, IOC hỗ trợ các nhà quản lý ra quyết định và hành động nhanh chóng, hiệu quả. Các quyết định này nhằm tối ưu hóa quản lý đô thị, cải thiện hiệu quả vận hành và đảm bảo an ninh cho cộng đồng. Khi có sự cố khẩn cấp, IOC phối hợp các bộ phận liên quan để phân công hành động kịp thời.
Chức năng chính của IOC
IOC có 4 chức năng chính là: Trung tâm ra quyết định, Trung tâm cảnh báo, Trung tâm quản trị và Trung tâm chỉ huy khẩn cấp.
Trung tâm ra quyết định của IOC sử dụng công nghệ Big Data để khai thác và phân tích thông tin. Từ đó, giúp ban quản lý nhận diện các điểm quan trọng và thách thức trong quản lý và vận hành. Đồng thời, trung tâm ra quyết định còn hỗ trợ ban quản lý đưa ra các quyết định chiến lược hiệu quả dựa trên dữ liệu.
Trung tâm cảnh báo có nhiệm vụ dự đoán các rủi ro tiềm ẩn và cung cấp các cảnh báo. Nhờ vậy, ban quản lý có thể xây dựng kế hoạch phòng ngừa và đối phó với các tình huống khẩn cấp từ trước, giảm thiểu thiệt hại và nguy cơ khi có sự cố xảy ra;
Trung tâm quản trị chịu trách nhiệm thu thập, xử lý và giám sát dữ liệu toàn diện từ các nguồn khác nhau, như thị giác máy tính, camera, cảm biến và công tắc công nghiệp. Chức năng này giúp cải thiện hiệu quả phối hợp giữa các bộ phận, tăng cường khả năng phản ứng nhanh, tối ưu hóa nguồn lực và quản lý một cách hiệu quả.
Khi có tình huống khẩn cấp xảy ra, trung tâm chỉ huy khẩn cấp của IOC phối hợp nhiều bộ phận, đơn vị và lực lượng để phân công hành động và tài nguyên một cách hợp lý. Trung tâm này hỗ trợ giao tiếp, tư vấn trực quan và vận hành văn phòng trên mọi thiết bị, giúp đảm bảo rằng các quan chức có thể tiếp cận và đưa ra quyết định từ xa một cách nhanh chóng và thông minh.
Các công nghệ sử dụng trong IOC
Thực tế, IOC được tích hợp nhiều công nghệ tiên tiến để đảm bảo việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu diễn ra một cách hiệu quả nhất. Các công nghệ chính được sử dụng trong IOC gồm: Internet of Things (IoT), Big Data Analytics, Trí tuệ nhân tạo (AI) và Machine Learning (ML), IVN (Intelligent Video Analytics) và Geographic Information Systems (GIS)
Ứng dụng IOC trong đô thị thông minh
Đối với các đô thị thông minh thì ứng dụng của IOC không chỉ là một hệ thống quản lý mà còn là công cụ quan trọng giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và hiệu quả hoạt động của đô thị. Các ứng dụng của IOC trong các đô thị thông minh được dùng nhiều nhất:
Quản lý giao thông: IOC giúp theo dõi và điều phối giao thông trong thành phố thông minh bằng cách thu thập và phân tích dữ liệu từ các cảm biến và hệ thống camera. Thông qua việc phân tích lưu lượng giao thông, tình trạng đường, dự đoán tình huống giao thông, IOC sẽ cung cấp các giải pháp hiệu quả, nhằm tối ưu hóa luồng giao thông, giảm ùn tắc và đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông.
Quản lý năng lượng: Bằng cách theo dõi và dự đoán nhu cầu năng lượng, IOC có thể điều chỉnh sản xuất và phân phối năng lượng một cách thông minh, từ đó giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa hiệu suất năng lượng.
Quản lý môi trường:IOC giúp giám sát và bảo vệ môi trường trong các đô thị thông minh bằng cách thu thập và phân tích dữ liệu về chất lượng không khí, nước và tiếng ồn. Từ đó, IOC có thể đưa ra các biện pháp bảo vệ môi trường hiệu quả, để giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ các khu vực xanh.
Quản lý an ninh: Bằng cách phân tích dữ liệu video và nhận diện các hành vi đáng ngờ, IOC có thể cung cấp các biện pháp an ninh hiệu quả như giám sát an ninh, quản lý sự kiện đặc biệt và đảm bảo an toàn cho cộng đồng.
Quản lý khí hậu và thảm họa: Bằng cách phân tích dữ liệu về điều kiện thời tiết, động đất và lũ lụt, IOC có thể cung cấp cảnh báo và hướng dẫn cho người dân và cơ quan chức năng trong việc ứng phó với các tình huống khẩn cấp một cách hiệu quả và an toàn.
Các ứng dụng thực tế từ chức năng của IOC
Trung tâm phân tích dữ liệu kinh tế - xã hội: Giúp các Nhà lãnh đạo thấy rõ và cảnh báo, dự báo được các xu hướng tăng/ giảm, sự biến động của các chỉ số phát triển kinh tế xã hội để hỗ trợ hoạch định chiến lược và chỉ đạo điều hành kịp thời và hiệu quả. Nhiều chỉ số quan trọng được cập nhật hàng ngày như thu, chi ngân sách, tình hình giải ngân đầu tư công.
Trung tâm giám sát, điều hành và xử lý vi phạm giao thông: chủ động và tự động phát hiện, truy vết các vi phạm giao thông trên nền tảng công nghệ trí tuệ nhân tạo - AI để đảm bảo giao thông an toàn và thông suốt.
Trung tâm giám sát, điều hành an ninh trật tự công cộng: Tự động nhân dạng khuôn mặt và truy vết đối tượng. Cảnh báo các hành vi tiềm ẩn gây mất an ninh trật tự: tụ tập đám đông, biểu tình, đánh nhau; xâm nhập vùng cấm; phát hiện khói, cháy; đối tượng sử dụng vũ khí.…
Trung tâm tương tác, giao tiếp phục vụ công dân: Được ví như kênh “cảm biến xã hội” thông qua việc tiếp nhận và xử lý kịp thời các yêu cầu của người dân, doanh nghiệp, du khách. Giúp chính quyền thấu hiểu và nắm bắt được các vấn đề bức xúc đang diễn ra để phục vụ người dân tốt hơn.
Trung tâm giám sát thông tin trên Internet: Có khả năng thu thập thông tin mạnh mẽ, bao phủ, cập nhật nhanh mọi ngóc ngách của Internet để phân tích, cảnh báo xu hướng tích cực hay tiêu cực, giúp thấu hiểu người dân, đồng thời chủ động đề xuất giải pháp xử lý truyền thông, ngăn ngừa hạn chế các ảnh hưởng xấu tại địa phương.
Ngoài các ứng dụng trên, IOC còn được triển khai với chức năng khác, bao gồm: Trung tâm giám sát, điều hành lĩnh vực y tế, giáo dục, du lịch, quản lý đô thị, môi trường. Trung tâm giám sát bảo mật, an toàn thông tin nhằm hỗ trợ giám sát các 24/7 đối với hệ thống CNTT để cảnh báo, khuyến cáo đảm bảo an ninh - an toàn - bảo mật thông tin của Chính quyền.
Chính quyền cũng như người dân các địa phương đều kỳ vọng lớn vào tương lai của hệ thống IOC và những giá trị mà nó đem lại. Đặc biệt, một số tỉnh thành đã tích hợp các trung tâm điều hành này vào chiến lược chuyển đổi số của địa phương. Với chức năng là nơi thu thập, tổng hợp tất các các nguồn thông tin, dữ liệu của đô thị trên tất cả các lĩnh vực để phân tích, hiển thị, giúp lãnh đạo các cấp có khả năng giám sát, điều hành, ra quyết định và quản lý chất lượng dịch vụ do thành phố cung cấp một cách tổng thể, mang đến hiệu quả, cơ hội phát triển các ngành, lĩnh vực và kinh tế - xã hội cho thành phố/tỉnh, việc hình thành Trung tâm IOC sẽ góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và xây dựng các đô thị thông minh./.
Lê Phương (TH)
|
|