-
Đang online:
1
-
Hôm nay:
1
-
Trong tuần:
1
-
Tất cả:
1
|
|
23/06/2025
Chính phủ phân quyền mạnh mẽ lĩnh vực khoa học công nghệ về địa phương
Ngày 12/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 132/2025, đánh dấu bước ngoặt trong việc phân định thẩm quyền quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ (KHCN) cho chính quyền địa phương hai cấp: tỉnh và xã. Nghị định này cụ thể hóa chủ trương tổ chức lại bộ máy chính quyền theo mô hình hai cấp, bỏ cấp huyện, với nguyên tắc "Địa phương quyết định - Địa phương làm - Địa phương chịu trách nhiệm". Mục tiêu là tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực quản lý và phát huy vai trò chủ động của địa phương trong các lĩnh vực KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Phạm vi và lộ trình phân quyền: Nghị định 132/2025 phân định 78 nhiệm vụ, gồm 16 nhiệm vụ phân quyền và 62 nhiệm vụ phân cấp, trải rộng trên các lĩnh vực như viễn thông, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, công nghệ thông tin, chuyển đổi số, năng lượng nguyên tử và đổi mới sáng tạo. Quá trình triển khai được chia thành ba giai đoạn: năm 2025 chuẩn bị, năm 2026 thí điểm và áp dụng toàn quốc từ năm 2027. Nhiều thẩm quyền trước đây thuộc Thủ tướng nay được chuyển cho Bộ trưởng Bộ KHCN, trong khi các địa phương được trao quyền tự chủ trong quản lý nhiều hoạt động quan trọng.
Phân quyền trong lĩnh vực viễn thông: Trong lĩnh vực viễn thông, UBND cấp tỉnh được giao thẩm quyền cấp, sửa đổi, gia hạn, thu hồi giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông cố định mặt đất không sử dụng băng tần hoặc số thuê bao trong phạm vi tỉnh. Địa phương cũng chịu trách nhiệm xử lý tranh chấp, yêu cầu chấm dứt hoạt động hoặc ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông, cũng như tiếp nhận thông báo cung cấp dịch vụ nội dung trên mạng viễn thông di động. Việc phân quyền này giúp địa phương chủ động hơn trong quản lý các hoạt động viễn thông tại khu vực mình phụ trách.
Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và Bộ trưởng Khoa và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng tham quan các sản phẩm tại ngày khoa học công nghệ Việt Nam 2025 (Ảnh sưu tầm)
Quản lý công nghệ thông tin và chuyển đổi số: Về công nghệ thông tin và chuyển đổi số, UBND cấp tỉnh được phân quyền thẩm định thiết kế cơ sở các dự án ứng dụng CNTT nhóm A tại địa phương, quản lý đầu tư ứng dụng CNTT sử dụng vốn ngân sách và cung cấp thông tin về chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên môi trường mạng. Những nhiệm vụ này giúp địa phương linh hoạt điều chỉnh các dự án CNTT phù hợp với thực tế, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển kinh tế số tại khu vực.
Phân cấp trong lĩnh vực tần số vô tuyến điện: Lĩnh vực tần số vô tuyến điện cũng được phân cấp mạnh mẽ. UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp, gia hạn, sửa đổi, thu hồi giấy phép sử dụng tần số và thiết bị vô tuyến điện cho các loại đài trên phương tiện nghề cá, đài nghiệp dư và mạng nội bộ. Ngoài ra, địa phương còn xử lý đề nghị ngừng sử dụng tần số, cấp và thu hồi giấy công nhận tổ chức đào tạo, chứng chỉ vô tuyến điện nghiệp dư và vô tuyến viên hàng hải, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên tần số tại địa phương.
Sở hữu trí tuệ và khoa học công nghệ: Trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, UBND cấp tỉnh được giao nhiệm vụ ghi nhận, xóa tên tổ chức hoặc cá nhân hành nghề đại diện sở hữu công nghiệp, cấp, thu hồi chứng chỉ hành nghề, văn bằng bảo hộ và phó bản hợp đồng chuyển quyền sử dụng. Về khoa học và công nghệ, địa phương có quyền chấp thuận chuyển giao công nghệ, cấp phép thành lập tổ chức KHCN có vốn nước ngoài, xác nhận phương tiện vận tải chuyên dùng trong dây chuyền sản xuất, qua đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ.
Quản lý năng lượng nguyên tử và tiêu chuẩn đo lường: Lĩnh vực năng lượng nguyên tử cũng được phân cấp, với UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp giấy phép sử dụng thiết bị bức xạ như PET/CT, SPECT/CT, thiết bị phát tia X trong phân tích và kiểm tra an ninh, đồng thời tiếp nhận khai báo các thiết bị này. Về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, địa phương được cấp, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo. UBND cấp xã được phân quyền kiểm tra đo lường tại địa bàn, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.
Ý nghĩa và tác động của Nghị định: Nghị định 132/2025 ra đời trong bối cảnh tái cơ cấu chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp, đảm bảo không để xảy ra khoảng trống pháp lý hay đứt gãy quản lý. Việc phân quyền giúp tinh gọn bộ máy, giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Địa phương có thể linh hoạt điều chỉnh theo thực tế, chịu trách nhiệm toàn diện trước các quyết định, từ đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Minh bạch và lộ trình triển khai: Quá trình xây dựng Nghị định được thực hiện công khai, minh bạch, với sự tham gia góp ý của 63 tỉnh, thành phố, các bộ ngành và thẩm định bởi Bộ Tư pháp theo quy trình rút gọn. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đến 1/3/2027, đảm bảo thời gian thử nghiệm và điều chỉnh phù hợp với tiến độ sắp xếp đơn vị hành chính. Sự kiện Ngày KHCN Việt Nam 2025, với sự tham dự của Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đã nhấn mạnh vai trò của Nghị định trong việc mở ra không gian phát triển mới cho KHCN và đổi mới sáng tạo trên cả nước./.
Xuân Minh (TH)
|
|