Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng muốn các đơn vị trong Bộ Khoa học và Công nghệ thể hiện vai trò dẫn dắt khi công cuộc chuyển đổi số đã bước sang trang mới.

Ngày 11/7, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng làm việc với bốn đơn vị thuộc khối chuyển đổi số gồm: Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia (NEAC), Vụ Kinh tế và xã hội số, Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia.

Sau gần bốn tiếng trao đổi, thảo luận và tháo gỡ vướng mắc, Bộ trưởng đánh giá khối chuyển đổi số là bộ tứ hoàn chỉnh, có vai trò đặc biệt trong kiến tạo hệ sinh thái chuyển đổi số quốc gia.

Đã đến giai đoạn thay đổi cách làm chuyển đổi số

Theo Bộ trưởng, Việt Nam khởi động chuyển đổi số được 7 năm và thành công lớn nhất là khiến nó trở thành nhu cầu cấp thiết của toàn xã hội. Chuyển đổi số không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành định hướng phát triển của đất nước, là con đường để Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

"Khối chuyển đổi số đã tạo ra nhận thức xã hội thay đổi từ trên xuống dưới", Bộ trưởng nhận xét.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng làm việc với bốn đơn vị thuộc khối chuyển đổi số của Bộ Khoa học và Công nghệ, ngày 11/7. Ảnh: Doãn Mạnh

Tuy nhiên, Bộ trưởng nhận định giai đoạn hiện nay đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận, cách làm chuyển đổi số, đi cùng với những đổi mới về nhận thức. Đây là giai đoạn cần đến sự đồng bộ về thể chế bởi chuyển đổi số Việt Nam không hoàn chỉnh, thiếu nhiều mảnh ghép. Bộ đang soạn thảo Luật Chuyển đổi số để giải bài toán này.

Thay vì tập trung vào chính quyền, chuyển đổi số cần hướng đến người dân và doanh nghiệp - những chủ thể trực tiếp tạo ra tăng trưởng. Vì vậy, 20-30% ngân sách chuyển đổi số sẽ dành cho hai nhóm này.

Về dữ liệu, Bộ trưởng yêu cầu điều chỉnh cách làm, thay vì xây dựng cơ sở dữ liệu trước rồi tìm ứng dụng, cần khởi đầu từ ứng dụng gắn với dữ liệu cụ thể. Sau đó, cơ sở dữ liệu đã hình thành có thể được sử dụng tiếp trong những việc khác. Ví dụ, tạo công cụ tra cứu cho cán bộ xã về chính quyền hai cấp, từ đó phát triển thành trợ lý ảo phục vụ cán bộ công chức.

Ông nhấn mạnh chuyển đổi số chỉ có tác động rõ ràng đến tăng trưởng kinh tế khi gắn với đổi mới sáng tạo và có đo lường cụ thể. Sau quá trình "khởi động", giờ là lúc chuyển đổi số tạo ra được kết quả cuối cùng. Các nhiệm vụ Bộ yêu cầu khối chuyển đổi số hoàn thành sớm gồm: dịch vụ công trực tuyến toàn trình, trung tâm điều hành thông minh (IOC) và trục kết nối chia sẻ dữ liệu.

Khối chuyển đổi số phải nâng tầm tư duy

Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị nâng tầm tư duy lên cấp quốc gia, trở thành tổng công trình sư, người thiết kế tổng thể cho một quốc gia số. Trong đó, Cục Chuyển đổi số Quốc gia cần chuyển vai trò từ đơn vị kỹ thuật sang điều phối về thể chế số. Cục không chỉ là đơn vị kỹ thuật, hỗ trợ các bộ ngành mà phải trở thành hạt nhân kiến tạo chính sách, thể chế số cho quốc gia.

"Cục cũng phải trở thành cục hạ tầng về tư duy số, nghĩa là xây dựng và vận hành hệ thống metadata quốc gia. Đây là dữ liệu về dữ liệu, giống từ điển chung để các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp chia sẻ, sử dụng một cách thống nhất, an toàn và có trách nhiệm", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng gợi mở.

Cục cũng cần làm đầu mối triển khai các mô hình thử nghiệm (sandbox) cấp quốc gia, tái định hình trung tâm điều hành thông minh (IOC) quốc gia, theo hướng chuyển từ việc giám sát dashboard sang mô hình quản trị dữ liệu, có mô phỏng, dự báo, giúp ra quyết định dựa trên dữ liệu, dùng dữ liệu lớn, AI vào phân tích chính sách công.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng giao nhiệm vụ cho các đơn vị thuộc khối chuyển đổi số. Ảnh: Doãn Mạnh

Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia được giao kiến tạo thể chế cho giao dịch điện tử, phổ cập chữ ký số đạt 100% vào năm 2026, đồng thời tích hợp chữ ký số vào mọi hoạt động số.

Vụ Kinh tế và xã hội số có nhiệm vụ dẫn dắt phát triển kinh tế số, chuyển trọng tâm từ số hóa dữ liệu sang kinh tế dữ liệu. Vụ được giao xây dựng khung kinh tế dữ liệu quốc gia, phát triển thị trường dữ liệu sơ cấp, thứ cấp phục vụ kinh tế số, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chuyển đổi số và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, chuẩn hóa các hệ thống thống kê chỉ số và phân tích kinh tế số, định hình công nghệ nền tảng cho kinh tế số.

Về xã hội số, Vụ cần đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ số cơ bản, hỗ trợ nâng cao năng lực số toàn dân, đặc biệt là nhóm người yếu thế. Bộ trưởng cũng giao Vụ giảm bất bình đẳng số và tạo sự công bằng trong tiếp cận công nghệ, song song đó là việc tái định nghĩa, thiết kế lại một không gian số an toàn, nhân văn.

Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia được giao vai trò "think tank" chiến lược, nơi nghiên cứu chính sách, công nghệ, thử nghiệm, mô phỏng mô hình chuyển đổi số quốc gia. Viện không phát triển công nghệ nhưng phải hiểu công nghệ, nơi đề xuất các công nghệ cho khu vực công, giúp lựa chọn công nghệ phù hợp. Cơ quan này phải có "tư duy trước người khác 5-10 năm, tập trung nghiên cứu mô hình, công nghệ mới, phân tích sâu".

Một nhiệm vụ chung Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng giao cho khối chuyển đổi số là thành lập Văn phòng Nghị quyết 57, nơi xử lý cả các vấn đề về chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Theo số liệu của Cục Chuyển đổi số Quốc gia, tỷ lệ hồ sơ dịch vụ công trực tuyến toàn trình tháng 6 đạt 39,51%, tăng 5,06% so với cùng kỳ 2024. Đã có hơn 90 bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp kết nối vào Nền tảng chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP), với 3,4 tỷ giao dịch từ khi khai trương. Số liệu từ Vụ Kinh tế và xã hội số cho thấy, trong quý I/2025, tỷ trọng kinh tế số trên GDP đạt 18,72%, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam cũng có hơn 18 triệu chứng thư chữ ký số được cấp, tương đương 28,42% dân số trưởng thành. Trung tâm Chứng thực điện tử Quốc gia cho biết số lượng chữ ký số tăng mạnh trong 6 tháng qua, bằng tổng lượng chữ ký số của nhiều năm trước cộng lại.

Theo VNE