Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những bước tiến lớn trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm năng lượng hạt nhân. Tại Mỹ, Microsoft và Phòng thí nghiệm Quốc gia Idaho (INL) hợp tác ứng dụng AI để đẩy nhanh quy trình cấp phép cho các nhà máy điện hạt nhân mới. AI hứa hẹn sẽ giảm thời gian cấp phép từ nhiều năm xuống còn khoảng 18 tháng, giúp đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, đặc biệt từ các trung tâm dữ liệu AI. Tuy nhiên, việc ứng dụng AI trong lĩnh vực nhạy cảm như năng lượng hạt nhân cũng đặt ra nhiều thách thức về độ tin cậy, an ninh và trách nhiệm pháp lý.

AI giúp tự động hóa việc biên soạn các tài liệu xin cấp phép, từ việc thu thập và tổ chức dữ liệu thành các báo cáo sẵn sàng cho con người rà soát. Công nghệ này rất hữu ích với các lò phản ứng tiên tiến, có thiết kế phức tạp hơn so với các lò phản ứng truyền thống. AI giúp giảm đáng kể thời gian chuẩn bị hồ sơ, từ nhiều năm xuống còn khoảng 18 tháng, giúp đáp ứng các yêu cầu từ các sắc lệnh hành pháp. Bằng cách giảm thiểu lỗi do con người, AI cải thiện độ chính xác và nhất quán của các báo cáo.

Tuy nhiên, việc tích hợp AI vào ngành hạt nhân cũng đối mặt với những thách thức lớn. Các mô hình AI phức tạp có thể trở thành "hộp đen", khó giải thích cách thức đưa ra kết quả. Nếu dữ liệu đầu vào không chính xác, các tài liệu AI tạo ra có thể bỏ sót các vấn đề an toàn quan trọng. Bảo mật mạng và dữ liệu cũng là vấn đề đáng lo ngại, khi các kho dữ liệu nhạy cảm có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Một mối lo ngại khác là việc phụ thuộc quá mức vào AI có thể làm mai một kỹ năng của các chuyên gia, vốn rất quan trọng trong việc đưa ra các quyết định an toàn trong ngành hạt nhân.

Khung pháp lý để quản lý việc ứng dụng AI trong lĩnh vực này vẫn còn thiếu sót. Nếu một tài liệu do AI tạo ra dẫn đến sự cố an toàn, việc xác định trách nhiệm sẽ rất phức tạp. Do đó, cần có các giao thức rõ ràng để đánh giá tài liệu do AI tạo ra và xác định trách nhiệm pháp lý.

Ứng dụng AI trong ngành năng lượng hạt nhân không chỉ diễn ra tại Mỹ. Tại Pháp, Microsoft sử dụng AI để quản lý hơn 1 triệu tài liệu trong dự án ITER. Các quốc gia khác như Anh, Canada và Hàn Quốc cũng đang tìm cách ứng dụng AI để đơn giản hóa quy trình cấp phép mà vẫn đảm bảo an toàn. Những nỗ lực này phản ánh xu hướng toàn cầu hướng tới nguồn năng lượng carbon thấp, giúp cung cấp điện sạch cho các trung tâm dữ liệu.

Việc ứng dụng AI vào quy trình cấp phép nhà máy điện hạt nhân là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa ngành năng lượng. Mặc dù có nhiều lợi ích tiềm năng, nhưng cũng cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính chính xác, bảo mật và an toàn. Sự hợp tác giữa Microsoft và INL mở đường cho sự đổi mới tại Mỹ và tạo nền tảng cho các tiêu chuẩn toàn cầu trong việc sử dụng AI trong năng lượng hạt nhân.

Theo: https://www.vista.gov.vn/