19/08/2025
Công cụ AI mới phát hiện 9 loại chứng mất trí nhớ chỉ thông qua một lần quét não
Chứng mất trí nhớ ảnh hưởng đến
hơn 55 triệu người trên toàn thế giới với gần 10 triệu ca mới được phát hiện mỗi
năm. Bệnh Alzheimer, dạng mất trí nhớ phổ biến nhất, hiện là nguyên nhân gây tử
vong thứ năm trên toàn cầu. Chẩn đoán chứng mất trí nhớ thường đòi hỏi phải thực
hiện các xét nghiệm về nhận thức, xét nghiệm máu, chụp hình, phỏng vấn lâm sàng
và cần có chuyên gia tư vấn. Ngay cả với các xét nghiệm mở rộng, việc phân biệt
các tình trạng như bệnh Alzheimer, chứng mất trí nhớ thể Lewy và chứng mất trí
nhớ vùng thùy trán và thái dương vẫn gặp khó khăn, kể cả đối với các chuyên gia
nhiều kinh nghiệm.
Giờ đây, nhóm nghiên cứu tại bệnh
viện Mayo Clinic, Hoa Kỳ đã tạo ra công cụ AI mới có tên là StateViewer, có thể
phát hiện các kiểu hoạt động của não liên quan đến chín loại chứng mất trí nhớ
khác nhau, trong đó có bệnh Alzheimer, chỉ bằng một lần quét não phổ biến.
Các tác giả đã đào tạo AI bằng
hơn 3.600 lần quét não từ cả người bệnh và người không có vấn đề về nhận thức.
Bộ dữ liệu lớn này cho phép công cụ tìm hiểu các kiểu mẫu tinh vi với khả năng
phân biệt chứng mất trí nhớ này với chứng mất trí nhớ khác.
Cụ thể, công cụ StateViewer phân
tích hình ảnh quét não được chụp cắt lớp phát xạ positron fluorodeoxyglucose
(FDG-PET), cho thấy cách não sử dụng glucose để sản sinh năng lượng. Sau đó,
công cụ so sánh kết quả thu được với cơ sở dữ liệu lớn gồm các hình ảnh quét
não từ những người mắc chứng mất trí nhớ để xác định các mô hình phù hợp với từng
loại hoặc kết hợp các loại chứng mất trí nhớ.
Kết quả nghiên cứu cho thấy trong
88% trường hợp, công cụ StateViewer xác định chính xác loại mất trí nhớ. Ngoài
ra, công cụ này giúp các bác sĩ phân tích những lần quét não nhanh gấp gần hai
lần và chính xác hơn ba lần so với các phương pháp truyền thống.
Chẩn đoán sớm và chính xác là một
trong những thách thức lớn nhất trong chăm sóc người mắc chứng mất trí nhớ, đặc
biệt là khi người bệnh mắc cùng một lúc nhiều bệnh về não. Công cụ StateViewer
có thể tạo bước ngoặt, giúp kết nối bệnh nhân với các phương pháp điều trị sớm,
khi các biện pháp can thiệp kịp thời có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất.
Ngoài ra, vì StateViewer sử dụng các kỹ thuật chụp ảnh thông thường, nên có thể
mang đến phương pháp hỗ trợ chẩn đoán tiên tiến cho các bệnh viện và phòng khám
không có nhóm chuyên khoa thần kinh.
Kết quả nghiên cứu đã được công bố
trên tạp chí Neurology.
Theo: https://www.vista.gov.vn/
N.P.D (NASTIS), theo Scitechdaily, 7/2025