11/06/2025
Việt Nam Có 22 Sàn Giao dịch công nghệ, tỷ lệ thương mại hóa sáng chế còn thấp
Tính đến tháng 6/2025, Việt Nam có 22 sàn giao dịch công nghệ, gồm 19 sàn tại các địa phương như Bắc Giang, Quảng Ninh, Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Nam Định, Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hà Tĩnh, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bình Định, TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước và An Giang; hai sàn cấp vùng tại Hải Phòng (vùng Đồng bằng sông Hồng) và Cần Thơ (vùng Đồng bằng sông Cửu Long); cùng một sàn quốc gia do Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia - Bộ Khoa học và Công nghệ vận hành, theo báo cáo quý II/2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ. Các sàn này đóng vai trò như “chợ công nghệ”, kết nối cung - cầu, tạo điều kiện cho viện, trường, doanh nghiệp gặp gỡ, trao đổi và xúc tiến thương mại hóa các sản phẩm khoa học công nghệ. Hà Nội cũng đang hoàn tất thủ tục để thành lập sàn giao dịch công nghệ riêng.
Mặc dù có 22 sàn giao dịch, tỷ lệ thương mại hóa tài sản trí tuệ tại Việt Nam chỉ đạt 0,1%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu (5%) và các nước phát triển (10%). Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc đăng ký văn bằng sáng chế còn mang tính hình thức, thiếu chiến lược thương mại hóa. Sở hữu trí tuệ chủ yếu được xem là công cụ bảo vệ, chưa được coi là tài sản chiến lược.
Ảnh minh họa
Tại buổi làm việc với Cục Sở hữu trí tuệ ngày 14/5/2025, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu xây dựng mô hình sàn giao dịch tích hợp, kết hợp công nghệ, đầu tư và cấp phép sở hữu trí tuệ. Ông nhấn mạnh: “Phải gắn sở hữu trí tuệ với thị trường công nghệ, tài chính hóa các sáng chế”. Mục tiêu là nâng tỷ lệ thương mại hóa từ 0,1% lên 2% trong 5 năm tới.
Năm 2024, tỷ lệ doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động đổi mới sáng tạo đạt 38,8%, tăng gần 10% so với năm 2023, tiến gần mục tiêu 40% của Nghị quyết 57. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo cải thiện, với Việt Nam xếp hạng 55 toàn cầu (tăng 1 bậc) và đứng thứ 5 trong ASEAN. TP HCM và Hà Nội lần lượt xếp hạng 110 và 148 trong top 1.000 thành phố khởi nghiệp toàn cầu, trong khi Đà Nẵng lọt top 12 thành phố khởi nghiệp nổi bật.
Tháng 4/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ khai trương Cổng thông tin điện tử sản phẩm, giải pháp khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cổng này tiếp nhận, đánh giá và công bố các sáng kiến ứng dụng thành công, tạo nền tảng cho tổ chức, cá nhân đăng ký sáng kiến, tìm kiếm hợp tác, đầu tư hoặc hỗ trợ từ nhà nước.
Các sản phẩm và giải pháp công nghệ được trưng bày tại Ngày hội Khoa học và Công nghệ 2025 (16/5/2025, trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ) là minh chứng cho tiềm năng đổi mới sáng tạo của Việt Nam. Một ví dụ nổi bật là mẫu drone cỡ lớn Hera do Tiến sĩ Lương Việt Quốc và các kỹ sư phát triển.
Hệ thống sàn giao dịch công nghệ và các sáng kiến như cổng thông tin điện tử đang tạo nền tảng cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Tuy nhiên, để nâng cao tỷ lệ thương mại hóa tài sản trí tuệ, cần tích hợp chặt chẽ giữa sáng chế, thị trường và đầu tư, biến sở hữu trí tuệ thành tài sản chiến lược, đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước./.
Nguyễn Hải (TH)