29/04/2025
Nhà khoa học Việt phát triển đê thấm ngăn sạt lở bờ sông, biển
Nhóm nghiên cứu tại Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình đã phát triển một giải pháp đột phá mang tên "đê thấm" CT3N-WIP1, với thiết kế rỗng linh hoạt giúp tiêu tán năng lượng sóng, giảm sạt lở bờ sông, biển và hỗ trợ phục hồi hệ sinh thái ven biển. Công trình này không chỉ là bước tiến trong công nghệ bảo vệ bờ mà còn góp phần giải quyết các thách thức do biến đổi khí hậu gây ra, như nước biển dâng và xói lở nghiêm trọng.
Công trình CT3N-WIP1, được cấp bằng sáng chế năm 2024 sau bốn năm nghiên cứu, có thiết kế độc đáo cho phép sóng đi xuyên qua thay vì phản xạ như các đê truyền thống. Cấu trúc đê gồm ba phần chính: cấu kiện rỗng chủ lực tiêu tán năng lượng sóng, cấu kiện lõi dạng chữ H liên kết các bộ phận và hệ cọc chịu lực chống trượt, chống lật. PGS.TS Nguyễn Quốc Huy, Viện trưởng Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình, cho biết: “Không giống các đê kín gây cản trở dòng chảy và làm mất bùn cát, đê thấm giúp giảm sóng hiệu quả, đồng thời bảo vệ hệ sinh thái ven biển như rừng ngập mặn.”
Thử nghiệm đê thấm trong phòng thí nghiệm (Ảnh Sưu tầm)
Điểm nổi bật của CT3N-WIP1 nằm ở vật liệu và thiết kế thân thiện với môi trường. Đê được làm từ bê tông trộn vỏ nhuyễn thể như hàu, ngao, vẹm, tạo môi trường lý tưởng cho các loài này bám và phát triển. ThS Lê Ngọc Cương, trưởng nhóm nghiên cứu, giải thích: “Các túi hàu mẹ được đặt trong cấu trúc rỗng, sau đó tự phát tán, tăng cường khả năng giảm sóng và bảo vệ bờ.” Thiết kế dạng khối rời với các khe liên kết giúp công trình dễ dàng lắp ghép và điều chỉnh linh hoạt theo địa hình từng khu vực.
Theo TS Nguyễn Minh Đức, Phó Viện trưởng Viện, hệ cọc được thiết kế đóng sâu vào nền địa chất yếu nhằm đảm bảo độ ổn định, hạn chế lún và chống lật. Chi phí xây dựng công trình ước tính khoảng 10-15 tỷ đồng/km, tiết kiệm đến 50% so với các giải pháp tương đương. Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm đã chứng minh hiệu quả của đê thấm trong việc giảm năng lượng sóng và hỗ trợ bồi tích bùn cát, tạo điều kiện cho hệ sinh thái phát triển.
GS.TS Thiều Quang Tuấn, Chủ nhiệm bộ môn Công trình Biển và Đường thủy, Đại học Thủy lợi, đánh giá cao CT3N-WIP1 như một dạng đê giảm sóng xốp rỗng (porous structures). Ông nhận định: “Công trình không chỉ hiệu quả trong giảm sóng và ngăn sạt lở mà còn hỗ trợ phục hồi rừng ngập mặn, góp phần bảo vệ hệ sinh thái ven biển Việt Nam.” Với những ưu điểm vượt trội, đê thấm CT3N-WIP1 hứa hẹn sẽ là giải pháp bền vững, mở ra hướng đi mới trong công nghệ bảo vệ bờ trước tác động của biến đổi khí hậu./.
Tú Giang (TH)