06/02/2025
Chính phủ sẽ xây dựng cơ chế thử nghiệm công nghệ mới
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, Chính phủ Việt Nam xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị sẽ tạo nền tảng quan trọng để hiện thực hóa các mục tiêu này. Một trong những bước đi chiến lược là xây dựng cơ chế thử nghiệm công nghệ mới (sandbox) có sự giám sát của Nhà nước theo phương thức "vừa thiết kế vừa thi công".
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, cơ chế thử nghiệm công nghệ mới sẽ cho phép các doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu triển khai các giải pháp sáng tạo trong môi trường thực tiễn, nhưng vẫn có sự giám sát chặt chẽ của Nhà nước. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro, đồng thời đẩy nhanh quá trình thương mại hóa công nghệ và ứng dụng vào đời sống. Cơ chế này sẽ đặc biệt hữu ích đối với các lĩnh vực công nghệ tiên phong như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học, công nghệ lượng tử, bán dẫn và dữ liệu lớn.
Đại biểu dự Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, sáng 13/1. Ảnh: ST
Giai đoạn 2021-2024, Việt Nam thu hút được 2,5 tỷ USD đầu tư mạo hiểm – con số vẫn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển. Vì vậy, bên cạnh cơ chế thử nghiệm công nghệ mới, Chính phủ cũng sẽ có các chính sách thu hút đầu tư mạo hiểm, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.
AI đang thay đổi mọi mặt của đời sống, từ sản xuất, y tế, giáo dục đến giao thông và quản lý đô thị. Việc thử nghiệm AI trong các lĩnh vực này sẽ giúp Việt Nam nhanh chóng ứng dụng công nghệ vào thực tế, tối ưu hóa năng suất lao động và nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Blockchain không chỉ giới hạn ở tiền điện tử mà còn có tiềm năng lớn trong tài chính, quản lý chuỗi cung ứng, hành chính công, nhận diện kỹ thuật số và bảo mật dữ liệu. Cơ chế sandbox sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thử nghiệm các ứng dụng blockchain an toàn, hiệu quả và phù hợp với khung pháp lý Việt Nam.
Việt Nam có lợi thế lớn về năng lượng mặt trời, gió và thủy điện. Cơ chế thử nghiệm sẽ cho phép triển khai các mô hình sản xuất và lưu trữ năng lượng sạch, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của thị trường điện tái tạo.
Các ứng dụng trong y học, nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất vaccine và thực phẩm chức năng đều cần có không gian thử nghiệm an toàn để đánh giá tính hiệu quả và mức độ an toàn trước khi phổ biến rộng rãi.
Ngành công nghiệp bán dẫn và công nghệ lượng tử là trọng tâm chiến lược để Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Chính phủ sẽ tập trung đầu tư, hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển công nghệ lõi trong các lĩnh vực này.
Chính phủ cam kết hoàn thiện thể chế, loại bỏ các rào cản pháp lý không phù hợp nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu. Dự luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo cùng với Luật Công nghiệp Công nghệ số sẽ được trình Quốc hội vào năm 2025, giúp tạo hành lang pháp lý vững chắc để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham quan các sản phẩm công nghệ được tập đoàn FPT trưng bày tại Nhà Quốc hội, sáng 13/1. Ảnh: ST
Đầu tư hạ tầng số cũng được ưu tiên với mục tiêu phủ sóng 5G trên toàn quốc, xây dựng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia và mở rộng các trung tâm nghiên cứu thử nghiệm. Hiện tại, Việt Nam chỉ có 4 trung tâm dữ liệu, thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực như Singapore, Indonesia hay Malaysia.
Nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt quyết định thành công của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chính phủ sẽ triển khai chính sách thu hút chuyên gia, nhà khoa học người Việt ở nước ngoài và các chuyên gia quốc tế về làm việc tại Việt Nam. Các cơ chế đặc biệt như nhập quốc tịch, sở hữu nhà đất, visa lao động dài hạn, chế độ đãi ngộ hấp dẫn sẽ được áp dụng nhằm giữ chân nhân tài.
Việt Nam sẽ đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn như AI, IoT, blockchain, công nghệ lượng tử và năng lượng nguyên tử. Chính phủ cũng xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ số vươn ra toàn cầu, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.
Cơ chế thử nghiệm công nghệ mới không chỉ giúp Việt Nam đón đầu các xu hướng công nghệ mà còn tạo ra nền tảng vững chắc để đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ. Với sự giám sát của Nhà nước, sự hỗ trợ của các chính sách và môi trường pháp lý thuận lợi, Việt Nam đang trên đường trở thành một trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo trong khu vực. Đây là thời điểm quan trọng để doanh nghiệp, nhà khoa học và toàn xã hội cùng chung tay, biến khoa học công nghệ thành động lực bứt phá cho nền kinh tế Việt Nam./.
Xuân Minh (TH